น้ำส้มริวกิวโมโรมิ

"ริวกิว โมโรมิ ซุ" หรือ "น้ำส้มริวกิวโมโรมิ" คือเครื่องดื่มที่ไม่ฟอง สีเหลืองอำพัน มีรสเปรี้ยว ทำจากโมโรมิ หรือกากสด ๆ ที่ยังไม่ผ่านกระบวนการกลั่น ได้จากการหมักเพื่อผลิตเหล้าริวกิวอาวาโมริ ⁽¹⁾ เป็นเครื่องดื่มที่ดื่มง่ายเพราะองค์ประกอบที่ให้รสเปรี้ยวส่วนใหญ่คือกรดซิตริก ซึ่งหากเทียบกับน้ำส้มชนิดอื่น ๆ แล้ว มีรสชาตินุ่มนวลกว่า และไม่มีกลิ่นฉุนจากกรดน้ำส้ม
　"น้ำส้มริวกิวโมโรมิ" นำไปบริโภคได้ทั้งอย่างนั้นเลย หรือนำไปใช้เป็นส่วนผสมเพื่อปรุงรสอาหารอื่น ๆ ได้ด้วย ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ "น้ำส้มริวกิวโมโรมิ" เป็นที่กล่าวถึงอย่างกว้างขวางในนิตยสารเกี่ยวกับสุขภาพและหนังสือแนะนำน้ำส้มสำหรับผู้บริโภค และเป็นที่จับตามองอย่างมากในฐานะเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ

ในการผลิต "น้ำส้มริวกิวโมโรมิ" อันดับแรก จะใช้น้ำคั้นบริสุทธิ์ที่ได้จากการบีบอัดและกรองโมโรมิ-คาซุ (กากสดจากก้อนหมัก) ในกระบวนการผลิตเหล้าริวกิวอาวาโมริ โดยไม่เติมแต่งสิ่งใดลงไป
　"น้ำส้มริวกิวโมโรมิ" เป็นได้ทั้งน้ำที่ไม่เติมแต่งสารใด ๆ ลงไป หรือน้ำปรุงแต่งที่ผสมผสานสารให้ความหวาน อาทิ น้ำผลไม้ สารสกัดจากพืช อย่างไรก็ตาม หากเป็นชนิดปรุงแต่ง จะต้องมีน้ำส้มริวกิวโมโรมิบริสุทธิ์เป็นส่วนประกอบมากกว่า 75% ของน้ำหนักทั้งหมด
　และทุกขั้นตอนการผลิตต้องทำภายในจังหวัดโอกินาวะ

กล่าวกันว่ากระบวนการผลิต "เหล้าริวกิวอาวาโมริ" นั้น สืบทอดมาจากราชอาณาจักรริวกิว ⁽²⁾ (ปัจจุบันคือจังหวัดโอกินาวะ) ในระหว่างศตวรรษที่ 14 ถึง 15 นักวิชาการได้เสนอทฤษฎีต่าง ๆ เกี่ยวกับเส้นทางการถ่ายทอดความรู้นี้ บ้างก็ว่ารับมาจากประเทศไทย บ้างก็ว่ามาจากส่วนอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือมาจากมณฑลฝูเจี้ยนของจีน
　จังหวัดโอกินาวะมีภูมิอากาศแบบอบอุ่นและชื้นตลอดทั้งปี ด้วยสภาพอากาศดังกล่าว จึงมีความเสี่ยงที่กระบวนการผลิตเหล้าอาจสัมผัสกับแบคทีเรียไม่พึงประสงค์ที่กระจายตัวมากมาย ดังนั้นจากประวัติศาสตร์อันยาวนานเกี่ยวกับการผลิตของท้องถิ่น จึงนำราดำโคจิซึ่งยับยั้งแบคทีเรียเหล่านั้นไม่ให้เจริญเติบโตมากเกินพอดีมาใช้ในกระบวนการผลิต เทคนิคการผลิตนี้สืบทอดต่อกันในบรรดาผู้ผลิตมาจนถึงทุกวันนี้
　ในปี 1973 มีการจำหน่าย "น้ำส้มริวกิวโมโรมิ" เป็นครั้งแรก ซึ่งผลิตจากการบีบอัดและกรองโมโรมิ-คาซุ (กากจากก้อนหมัก) ในกระบวนการผลิตเหล้าริวกิวอาวาโมริ ผสมด้วยน้ำตาลทรายแดง ("คูโรซาโต" หรือน้ำตาลดำ) ซึ่งก่อนหน้านี้ กากโมโรมิส่วนใหญ่จะใช้เป็นอาหารสำหรับสุกรหรือสำหรับทำปุ๋ยเพื่อการเพาะปลูก กระทั่งมีการผลิตน้ำส้มริวกิวโมโรมิอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบันที่จังหวัดโอกินาวะในช่วง 43 ปีหลังจากนั้นเป็นต้นมา
　สมาชิกทุกคนของ "สหกรณ์ธุรกิจน้ำส้มสายชูริวกิวโมโรมิสึ" ผลิต "น้ำส้มสายชูริวกิวโมโรมิสึ" ที่ตรงตามเกณฑ์ส่งขาย ว่ากันว่าปี 2012-2015 มีปริมาณการผลิตอยู่ที่ประมาณ 1.9 ล้านขวด

1. เหล้าริวกิวอาวาโมริ: เครื่องดื่มพื้นบ้านที่มีแอลกอฮอล์จากจังหวัดโอกินาวะ ได้จากการหมักน้ำข้าวสายพันธุ์อินดิกาที่โรยด้วยผงโคจิดำ (สปอร์ของราดำโคจิ) ผสมด้วยน้ำและยีสต์
2. ราชอาณาจักรริวกิวดำรงอยู่เป็นเวลา 450 ปี นับตั้งแต่ปี 1429-1879