ส้มคิโตยูซุ

"ส้มคิโตยูซุ" คือ ส้มยูซุที่ผ่านการคัดสรรต่อเนื่องมาอย่างดีในช่วง 20 ปีที่เมืองนากะในจังหวัดโทกูชิมะ โดยมีเปลือกหนา ทนทานต่อการกระทบระทั่ง และมีรูปลักษณ์สวยงามเป็นลักษณะเด่น คุณภาพขึ้นชื่อทั้งในตลาดญี่ปุ่นและตลาดสหภาพยุโรป (EU)

"ส้มคิโตยูซุ" ปลูกตามมาตรฐานที่สมาคมผู้ผลิตในท้องถิ่นกำหนดขึ้นสำหรับสายพันธุ์ส้มยูซุที่ได้รับการคัดเลือกจากสายพันธุ์พื้นถิ่นของเมืองนากะ เฉพาะผลที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางมากกว่า 4 เซนติเมตรและไม่มีตำหนิหรือรอยช้ำเท่านั้นจึงจะได้รับการส่งสู่ตลาด ผลที่มีตำหนิไม่เด่นชัด หรือได้รับความเสียหายจากแมลงไม่มาก จะถูกส่งเข้าสู่อุตส่าหกรรมแปรรูปผลไม้ต่อไป

เมืองนากะอยู่ในโอบล้อมของภูเขาที่มีความสูงกว่า 1,000 เมตร พื้นที่ 90% เป็นป่าไม้ ภูมิอากาศในท้องถิ่นเย็น อุณหภูมิช่วงกลางวันกับกลางคืนแตกต่างกันมาก และมีปริมาณฝนมากในฤดูร้อน จึงเป็นพื้นที่ที่เหมาะแก่การเพาะปลูกส้มยูซุที่จะให้สีผลสดใส กลิ่นหอมจัด และทนต่อโรค ตั้งแต่สมัยโบราณ ในพื้นที่นี้ คำว่า "น้ำส้มสายชู" หมายถึง "น้ำส้มสายชูยูซุ" ⁽¹⁾ เนื่องจากส้มยูซุปลูกอยู่ในสวนของทุกครัวเรือนและตามแนวขอบไร่นา

การผลิตส้มยูซุอย่างเต็มรูปแบบเริ่มขึ้นตั้งแต่ปี 1960 เมื่อเกษตรกร 6 คนจากหมู่บ้านคิโตทดลองส่งส้มยูซุออกสู่ตลาดค้าส่งกลางแห่งโอซากะ ส้มยูซุเหล่านี้ได้รับการตอบรับอย่างดี ทำให้เกษตรกรในภูมิภาคเริ่มเพาะต้นกล้าเพื่อการคัดสรรสายพันธุ์
　หลังจากนั้น การผลิตส้มคิโตยูซุก็ขยายตัวออกสู่พื้นที่ในปัจจุบันในเมืองและหมู่บ้าน 5 แห่งแถบลุ่มน้ำนากะ ⁽²⁾ (หมู่บ้านคิโต เมืองคามินากะ หมู่บ้านคิซาวะ เมืองนากะ และเมืองไอโออิกับหมู่บ้านวากิจิ)
　ในภูมิภาคดังกล่าว มีการนำส้มคิโตยูซุที่มีความเป็นกรดสูงไปปรับใช้ในด้านต่าง ๆ รวมทั้งการปรุงรสอาหาร

1. น้ำส้มสายชูยูซุ: ต่างจากน้ำส้มสายชูที่ผลิตจากธัญพืชอื่น หรือน้ำส้มสายชูดำ (ผลิตจากข้าวที่ไม่ได้ขัดสี เป็นต้น) หรือน้ำส้มสายชูกลั่น และน้ำส้มสายชูที่ผลิตจากผลไม้ เนื่องจากเป็นน้ำผลไม้ที่ไม่ได้ผ่านการหมัก ผลิตโดยใส่ส่วนประกอบ เช่น เกลือ ลงไปในน้ำส้มยูซุคั้นสด ๆ และเก็บรักษาไว้ นำไปใช้กับผักปรุงรส ปลาปรุงรส และอาหารหม้อไฟ
2. แม่น้ำนากะ: แม่น้ำที่ยาวที่สุดในจังหวัดโทกูชิมะ "การสำรวจคุณภาพน้ำ" เมื่อปี 2006 โดยกรมพัฒนาภูมิภาคชิโกกุ ทำให้แม่น้ำสายนี้ได้รับเลือกให้เป็นกระแสน้ำใสสะอาดสายหนึ่งในชิโกกุ โดยได้รับคำยกย่องว่า "น้ำคุณภาพสูงสุด"